Kako "popraviti" natalitet, skoro trećina stanovnika Srbije bez dece, raste broj razvedenih

Jedno dete ima 18% građana Srbije, 40% ima dvoje dece, 8,64% troje dece, dok 2,4% ima četvoro ili više živorođene/biološke dece, ističe se u saopštenju.

Kako su naveli iz Republičkog zavoda za statistiku (RZS), primetne su značajne razlike između muškaraca i žena po broju živorođene dece. Skoro je izjednačen broj muškaraca bez dece i sa dva deteta (oko 36%), slede muškarci sa jednim biološkim detetom (16,2%) i sa troje dece (8,2%).

Kod žena dobi 15 ili više godina, najveći broj je onih koje su rodile dvoje dece (42,8%), slede žene koje nisu rađale (25,7%), zatim žene sa jednim detetom (19,7%) i žene sa troje živorođene dece (9,1%).

Udeo osoba sa više od troje živorođene dece izrazito je nizak kod oba pola (2,3% kod muškaraca i 2,5% kod žena).

Podaci o broju živorođene dece po polu i starosti pokazuju da su udeli lica koja nisu učestvovala u reprodukciji izrazito visoki u starosnim grupama 15–19 godina i 20–24 godine, kako kod muškaraca tako i kod žena, što je i očekivano, naročito na početku plodnog perioda.

Razlike u reproduktivnom ponašanju muškaraca i žena najizraženije su u starosnim grupama 25–29 godina i 30–39 godina. Naime, kako navode iz RZS, 37,5% žena starosti 25–29 godina rodilo je najmanje jedno dete, dok samo 19% muškaraca iste starosti ima decu.

U starosnoj grupi 30–39 godina, 29% žena je bez dece, dok je procentualni udeo muškaraca iste starosti koji su bez dece 48 odsto.

U starosnoj grupi 40–49 godina, decu nema 16% žena i 27,3% muškaraca.

Podaci o broju živorođene dece žena starosti 50–59 godina pokazuju da je svaka osma žena izašla iz perioda plodnosti ne učestvujući u reprodukciji, odnosno 12,2% žena nije rodilo nijedno živo dete do 49. godine.

S druge strane, svaki peti muškarac starosti 50–59 godina, tj. njih 20%, nema svoju biološku decu.

Najveći prosečan broj živorođene dece je u Medveđi, Tutinu, Sjenici, Preševu, Prijepolju, Bojniku i Novom Pazaru (više od 1,6 dece u proseku), dok najmanji prosečan broj živorođene dece imaju stanovnici gradskih opština Grada Beograda – Stari grad, Vračar, Savski venac, Zvezdara, Novi Beograd, Voždovac, Palilula, kao i stanovnici Novog Sada (manje od 1,2 deteta u proseku).

Povećan broj razvedenih

Prema rezultatima popisa, oko polovine stanovništva starosti 15 i više godina je u braku (51 odsto), dok skoro trećina (31 odsto) nikada nije sklapala brak, saopštio je Republički zavod za statistiku.

Raste broj razvedenih

Kako se navodi, uočljive su velike razlike među polovima u pojedinim kategorijama. Tako, 36,7 odsto muškaraca starosti 15 i više godina nikada nije sklapala brak, dok je udeo neudatih među ženama starosti 15 i više godina 25,8 odsto.

S druge strane, među ženama starim 15 i više godina 17,8 odsto je udovica, dok je kod muškaraca udeo udovaca svega 4,9 odsto.

U periodu između dva poslednja popisa, od 2011. do 2022. godine, smanjen je udeo osoba u braku – sa 55 na 51 odsto, dok je zabeležen porast udela onih koji nisu sklapali brak sa 28 na 31 odsto.

Udeo razvedenih povećan je sa 4,9 na 6,1 odsto, dok je udeo udovaca/udovica ostao nepromenjen u odnosu na prethodni popis – 11,6 odsto.

Pet opština sa najvećim procentom osoba u braku su: Preševo (60,6 odsto), Bujanovac, Aleksandrovac, Prijepolje i Raška.

Najveće učešće neoženjenih/neudatih lica zabeleženo je u gradskim opštinama Beograda – Stari grad (38,4 odsto), Zvezdara, Vračar, Palilula i Voždovac i u Novom Sadu (36 odsto).

Učešće razvedenih najveće je u Subotici (8,9 odsto), Bečeju, Senti, Zaječaru i u beogradskim opštinama Stari grad (8,3 odsto) i Vračar.

Kada je reč o licima koja žive u vanbračnoj zajednici, rezultati popisa navode da od ukupno 5.691.551 osobe starosti 15 i više godina, njih 277.140 tj. četiri odsto živi s partnerom/partnerkom u vanbračnoj zajednici. Njihova prosečna starost je 42,3 godine.

U odnosu na prethodni popis udeo građana koji žive u vanbračnoj zajednici u stanovništvu starosti 15 i više godina povećan je za jedan odsto.

Najveći procenat građana koji žive u vanbračnoj zajednici u ukupnom stanovništvu starosti 15 i više godina zabeležen je u: Majdanpeku (10,5 odsto), Kovinu, Žagubici, Beloj Crkvi, Požarevcu i Srbobranu. Najmanji udeo stanovnika koji žive u vanbračnoj zajednici imaju opštine Preševo, Prijepolje i Trgovište (ispod jedan odsto), Raška, Mali Zvornik, Sjenica i Ljubovija.